Czarnów

Nazwa miejscowości przed 1945 r.

1665 Rothenzechau, 1726 Rothen Zeche, 1782 Rotchenzechau, 1779 Rotezeche, 1816 Rotenzechau,1799 Rotezeche, 1816 Rotenzechau, Rotchenzechau, 1945 Czrnów, 1965 Czernów, Czarnów.

Historia Miejscowości

Do połowy XVIII w. wieś w ks. świdn. Do 1925 w powiecie jeleniogórskim do 1945 w powiat Kamienna Góra. Do 1973 w gr.--- Pisarzowice w powierzchni kamiennogórskich gór. Do 1975 w gminie Kamienna Góra w powierzchni kamiennogórskich gór.Do 1990 w gm. Kamienna Góra, w województwie jeleniogórskim. Od 1990 w gminie i rejonie Kamienna Góra, w województwie Jelenia góra. Do Czarnowa należały:---Dolomity,---Grzędziny i ---Pisarzowice.

Pozostałości wsi o rozproszonej zabudowie, jednej z najwyżej położonych Rudawach Janowickich. Jej domy zajmują górną część dolnego potoku, prawego dopływu---Żywicy, noszącego też nieoficjalną nazwę Czarnowickiego Potkoku. Wieś leży na południowym wschodnim.-zaboczu---Skalnika, tworzącym tu amfiteatralnie ukształtowane wgłębienie, ograniczoną południowym grzbietem biegnącym od Bobrzaka przez---Wilkowyję i Bukuwkę, a na nad północnym grzbietem ciągnącym się od Skalnika przez Szubieniczną i Jagodę, przy czym formalnie do Czarnowa należą jeszcze Grzędziny i Dolomity w rejonie obok kopalni dolomitu, leżące już za tym grzbietem. Domy Czarnowa ciągną się na wysokości około 610-740 m, a jego dolne, nieliczne już zabudowania tworzyły doln. przysiółek Paczkowice na granicy z Rędzinami i Pisarzowicami. Czarnów stanowi najdogodniejszy punkt wyjścia na Skalnik i ppołudniową część grzbietu Rudaw Janowickich. Przy schronisku "Czartak" rosną pomnikowe buki i jesion. W otoczeniu Czarnowa. przeważają górskie łąki o bogatym składzie gatunki. Występuje tu między innymi arnika górska, storczyk szerokolistny i dziewięćsił. Szczególnie interesujący jest rejon dolne kopalnie "Evelinens Gluck", w której od k. XVIII wieku do 1928 r. wydobywano arsenopiryt z żył mezotermalnych i obok kamieniołomu dolomitu. Ciągnie się tu soczewa dolomitów wapiennych o zawartościach CaCO3 do 55% i MgCO3 do 29%.Zawartość zboża szacowana jest na 5,6 milionów ton. w niektórych opracowaniach kopalnia dolomitu lokalizowana jest też w sąsiednich Rędzinach , z którymi jest powiązana komunikacyjnie. Czarnów jest wsią o złożonej funkcji. Obok zanikającego rolnictwa i przemysłu (kopalnia dolomitu) rozwija się funkcja turystyczna. W 1988 r. było tu tylko 15 gospodarstw rolnych, wśród nich duże gospodarstwa ekologiczne prowadzone przez Towarzystwo Świadomości Kryszyny. Wyłącznie z pracy w rolnej. utrzymywało się 24% ludności zawodowo czynnej. Część starych domów adoptowano na domy letniskowe, wznoszone są też nowe o tym charakterze. Wieś posiada znaczne walory krajobrazowe i dobre warunki narciarskie, ale są one wykorzystywane w małym stopniu. Jest tu tylko jeden ośrodek wczasowy. Powodem może być położenie na końcu lokalnej szosy, która częściowo pokrywa się z przebiegiem Starego Traktu Kamiennogórskiego. Czarnów nie ma żadnego zaplecza handlowo-usługowego, jest tylko leśnictwo. Przy ośrodku wczasowym jest niewielki wyciąg narciarski. Wieś się stopniowo wyludnia, do czego przyczyniają się trudne warunki glebowo-klimatyczne, ale ze względu na rozwój funkcji letniskowych nie grozi jej zanik.

Nie wiadomo kiedy powstała tu pierwsza osada, ale można przyjąć, że mogło to nastąpić po zakończeniu wojny 30-letniej. Nie należy zatem do najstarszych wsi w Rudawach Janowickich. Z 1655r. pochodzi niezbyt wiarygodna wzmianka, iż istniejąca już wieś należała do Miedzianki. Wynikało to z górniczej przeszłości osady, która swój rozwój zawdzięczała wielokrotnie ponawianym próbom wydobycia złota, rud arsenu, żelaza i miedzi. W 1680r. doszło w Czarnowa i sąsiednich Rędzinach do buntu chłopów, po którym zawarto ugodę z właścicielem baronem von Furstem, o zapłatę za trzymanie bydła dworskiego, w XVIII w. istniały tu już sztolnie wykute w zboczach Skalnika i jego bocznych ramion. Nie była to jednak wówczas duża wieś, o czym swiadczył fakt, że w 1727 r. pobierano z nie tylko 40 talarów podatku. Ciekawostką było, że bardzo długo, bo aż do 1925r., Czarnów należał do powiatu jeleniogórskiego, a leżał w naturalnych granicach powiatu kamiennogórskiego. Rozwój wsi nastąpił dopiero w 1 połowie XVIII w. i wiązał się z prowadzeniem robót górniczych przy eksploatacji żył rud arsenowych, którym towarzyszył piryt, błyszcz ołowiany i blenda cynkowa. Złoże było jednak niezbyt wydajne i w 1769r. zawieszono wydobycie.

Czartak nie posiada określonego układu przestrzennego. Nieliczne zabudowania rozrzucone są na zboczach. -Schronisko "Czartak" (dawniej szkoła) - nr 13 - drewniana z ok. 1920r. Jest to okazały budynek piętrowy z poddaszem mieszkalnym, na kamiennej podmórówce, podpiwniczonych. Od południowym-wschodzie na całej długości. ciągnie się przeszklona weranda. Ściany oszalowane są deskami. Dach dwuspadowy. Szkołę w Czarnowie zlikwidowano w 1970r. i Oddział PTTK z Kamiennej Góry uruchomił w niej stację turystyczną. Budynek. remontowano w latach 1970-72, a potem uruchomiono w niej schronisko PTTK, które od 3 lat stanowi własność prywatną. W jadalni na ścianie znajduje się z drewna tablica umieszczona w 1987 r. przez KTG PTTK, poświęcona W.E. Radzikowskiemu w stulecie znakowania szlaków turystycznych w Polsce. Na zewnętrznej ścianie schroniska jest metalowa plakietka upamiętniająca XXV-lecie Klubu TG "Grań" w Poznaniu, umieszczona w 1995r. - Spośród domów na uwagę zasługują między innymi: nr 4 - mieszkalno-gospodarczego, murowana kamienica z czwartego ćwierćwiecza XIX w.;

SZLAKI CZARNOWA

Turystyka:

  • Przez Czarnów przechodzą szlaki:
    • szlak zielony – idący z Karpacza (przez Krzaczynę, Jedlinki, Uroczysko, Kowary, Skalnik) do Mrciszowa (przez Rędziny, Wielka Kopę, Kolorowe Jeziorka, Wieściszowice)
    • szlak niebieski – idący z Trzcińska (przez Przełączkę, schronisko „Szwajcarka”, Przełęcz Karpnicką, Rozdroże pod Jońską Górą, Stróżnickie Skały, Starościńskie Skały, Dolinę Janówki, Skalne Bramy, Polanę Mniszkowską, Wołek, Rozdroże pod Bielcem, Przełęcz Rudawką, Skalnik) do Kamiennej Góry (przez Rozroże pod Bobrzakiem, Przełęcz pod Wilkowyją, Pisarzowice)
    • szlak czarny – idący z Leszczyńca (przez Rozdroże pod Bobrzakiem) do Pisarzowic
  • Będąc w Czarnowie warto zwrócić uwagę na:
    • murowane i murowano-kamienne domy z końca XIX i początku XX wieku
    • murowany tranzystor wieżowy z ok. 1920 r.
    • Schronisko „Czartak” – wybudowane w 1920 r. W budynku wcześniej mieściła się szkoła zlikwidowana w 1970 r. W latach 1970-72 budynek wyremontowano i otworzono w nim schronisko PTTK – obecnie należące do osoby prywatnej.

    Galeria