Martyna Lembowicz

Krzeszówek


Niedaleko od Krzeszowa leży miejscowość Krzeszówek. Kupiony przez drugiego krzeszowskiego opata Henryka I, był własnością cystersów do 1810 roku, czyli sekularyzacji. Przed wojną Krzeszówek nazywał się Neuen (a Krzeszów Grüssau), lecz po wojnie został nazwany Krzeszówkiem. Znam osobę (a jest to znawczyni stron krzeszowskich) twierdzącą, że powodem tego jest wyjątkowość tej miejscowości. Nie przypadkiem Lipienica, Jawiszów czy Czadrów nie zostały nazwane mianem "małego Krzeszowa", lecz zaszczyt ten przypadł Krzeszówkowi, perle ziemi krzeszowskiej.
Choć jest to mała miejscowość to można tam zobaczyć:

  • zabytkowy kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca (Zdjęcie tego uroczego kościoła można zobaczyć na http://www.kamienna.gora.silesianet.pl/pic/jpg/kokrzesz.jpg. Kilka słów o tym kościele można także znaleźć na http://www.zabytki.pl/sources/zabytki/dolnoslaskie/k.html.
  • barokowa plebania, wzniesiona w 1753 roku i restaurowana w XIX wieku; obecnie baza noclegowa
  • krzyż pokutny, typu łacińskiego, wykonany ze zlepieńca, zakopany po ramiona w ziemi, o wymiarach 56x57x26; chociaż jak go zmierzyć, skoro zakopany? Ale taką informację znalazłem na http://www.krzyze.gornyslask.pl/index.php?strona=1&zabytki=16. Znajdziemy go na przeciwko przystanku autobusowego, a jakieś 20 metrów od jedynego w Krzeszówku sklepu.
  • zbiorniki wodne na piaskowni, których brzeg tworzy piękny, wielowarstwowy piasek; zdjęcie jednego z nich dostępne na http://www.kamienna.gora.silesianet.pl/pic/jpg/piasek.jpg
  • piękne wrzosowiska w lesie na piaskowni (wrzosowiska to może troszkę przesada; po prostu wrzos tam rośnie, ale jak ktoś wrzos lubi ...)
  • pomniki przyrody (chyba lipy) rosnące przy kościele;
  • w polu można spotkać rzadką roślinę dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis) - chroniony;
  • poziomkowe wzgórze
  • i ...

 

A tak na marginesie, to historia Krzeszowa zaczyna się w 1242 roku kiedy to księżna Anna, wdowa po Henryku II Pobożnym, spełniając wolę zmarłego męża ofiaruje benedyktynom z czeskich Opatovic ziemie w Kresowym Borze na założenie klasztoru. A ponieważ Kresowy Bór to aktualnie Krzeszówek, to historia Krzeszowa zaczyna się właśnie w Krzeszówku !
Chociaż wyżej napisałem, że strona ta jest niewiarygodna, to opinia ta została swojego czasu oprotestowana przez pewną czytelniczkę (oglądaczkę ?) tej strony. Pani ta, lepiej zorientowana jeśli chodzi o tereny zajmowane przez Kopalnię "Krzeszówek" (a nie podlega to dyskusji, bo jest ona lepiej zorientowana z racji tego, że jej praca polega na tym, aby właśnie w tej dziedzinie być lepiej zorientowaną), stwierdziła, że kopalnia leży nie tylko i wyłącznie w Krzeszówku, lecz na terenie kilku wiosek: Krzeszówka, Jawiszowa i Gorzeszowa, więc można jej zdaniem powiedzieć, że znajduje się ona "w okolicach Krzeszówka". Niewątpliwie jest to kwestia interpretacji znaczenia określenia "w okolicach". Mi bardziej odpowiada moja ;-) Jednak dla sprawiedliwości muszę przyznać, że być może zbyt pochopnie stwierdziłem wcześniej, że wyżej cytowana strona jest niewiarygodna. Ale cóż, gdybym nic nigdy nie napisał, to nigdy nikt nie mógłby mi żadnego błędu zarzućić, a tak ... nie dość że zarzuca błąd, to może nawet ma i rację ;-)
Aktualnie Krzeszówek najbardziej jest znany z Kopalni Piasku Kwarcowego w Krzeszówku. Kiedyś była to część Przedsiębiorstwa Dostaw Materiałów Odlewniczych w Tychach (bo wydobywane tu piaski nadają się na piaski formierskie - podstawowy surowiec do sporządzania form odlewniczych), aktualnie jest to firma prywatna.
Przez Krzeszówek przepływa główna rzeka Kotliny Krzeszowskiej - Zadrna. Jest to rzeka o długości 16 km (swoje źródło ma w Kórach Kruczych nad Chełskiem Śląskim, do Bobru wpada w Kamiennej Górze) i odwadniająca 112 km2. Po dużych powodziach w latach 1882, 1883 i 1897, które poczyniły duże zniszczenia w Krzeszowie i Kamiennej Górze, na początku ubiegłego stulecia wybudowano w Krzeszówku zbiornik retencyjny o pojemności 800.000 m3. Zbiornik ten do dzisiaj pełni swoją rolę zabezpieczając niżej położone obszary przed powodziami.
Informacje o Krzeszówku:

  • Sołtys - Kazimierz Madej
  • Telefon - 0-75-742-3378
  • Poczta- 58-400 Kamienna Góra
  • Liczba mieszkańców- 99 osób
  • Rok założenia - 1352 r.
  • Wysokość nad poziomem morza - ok. 460-470 m n.p.m.

Powierzchnia w ha - 234,0287

Wieś łańcuchowa, rolniczo-przemysłowa, o luźnej zabudowie położona w południowo - wschodniej części gminy. Należy do najstarszych w regionie. Być może Krzeszówek był miejscem pierwotnej lokalizacji klasztoru benedyktynów, ufundowanego w 1242 r. przez ks. Annę, wdowę po księciu Henryku Pobożnym. Wioska związana była z krzeszowskim opactwem cysterskim, stanowiąc jego własność aż do kasaty zakonu w 1810 r. W okolicach Krzeszówka znajduje się rozległa odkrywkowa Kopalnia Piasku Kwarcowego "Krzeszówek".

Image

 

 

W miejscowości istnieje cenny gotycki kościół filialny p.w. św. Wawrzyńca", wzmiankowany w 1362 r., rozbudowany w 1588 r. i w XVIII w. Murowany, orientowany o układzie dwunawowym, z prezbiterium zakończonym poligonalnie. Wewnątrz sklepienie sieciowe z XVI w., z boku od północy dostawiona kwadratowa wieża. Obok kościoła barokowa plebania z 1753 r. obecnie budynek mieszkalny. Przy kościele cmentarz otoczony murem z bramą cmentarną, w murze umieszczono trzy kapliczki z wnękami na rzeźby. Ponadto na cmentarzu dom pogrzebowy z przełomu XIX/XX w.

 

Krzeszów, Krzeszówek - Zabytki: Średniowieczne krzyże pokutne.

Krzeszów. Jadąc z Krzeszowa do Czadrowa, w polu po lewej stronie drogi znajduje się średniowieczny krzyż pokutny. Drugi krzyż znajduje się na prywatnej posesji po prawej stronie drogi jadąc do Krzeszówka. Krzeszówek. Trzeci krzyż pokutny zlokalizowany jest w Krzeszówku przy rowie po prawej stronie drogi jadąc do Gorzeszowa. Zabytki sakralne sprzed wielu wieków wypełniają pejzaż Krzeszowa i okolic.

 

 

W krzeszówku znajduje się również Centrum Rekreacyjne.
Jadąc z Kamiennej Góry w stronę GŁAZÓW KRASNOLUDKÓW i DIABELSKIEJ MACZUGI obok zabytkowej bazyliki w Krzeszowie dalej w kierunku Mieroszowa napotykamy na niezwykłe miejsce - Centrum rekeacyjne Krzeszów-Krzeszówek. Położone nieopodal "Królowej Karkonoszy" - Śnieżki, w odległości 8 km od granicy polsko-czeskiej w otoczeniu licznych pomników przyrody, rezerwatów i skarbów kultury z barokowym kompleksem klasztornym w Krzeszowie zwanym "Perłą Baroku", oraz "Betlejem" i pałacykiem na wodzie. Przybywający tu turyści znajdą wiele interesujących, często słabo spenetrowanych miejsc, jak również ciszę i relaks nad stawem cieszącym się pokaźną różnorodnością gatunków ryb. Miejsce to dlatego cieszy się dużą popularnością, ponieważ panuje w nim specyficzny mikroklimat korzystnie wpływający na dobre samopoczucie. Jeden dzień spędzony w naszym ośrodku pozwoli Państwu zapomnieć o codzienności i gwarantuje pełen relaks. Ponadto obfita roślinność składająca się z urozmaiconych gatunków drzew i krzewów stanowi niepowtarzalny klimat tego miejsca, a przy tym wiele przyjemnych doznań.