Menu Główne |
|
Na terenie Błażkowej istniało stare osadnictwo, po którym zachowało się grodzisko =, prawdopodobnie usytuowane w rejonie spływu Bobru i Świdnika. W dokumentach wieś wystąpiła po raz pierwszy 8.09.1292 r., gdy książę świdnicki Bolko I Surowy darował cystersom z Krzeszowa 200 wielkich łanów ziemi i dodatkowo istniejące już wsie, m.in. Błażkowę Dolną. 2010.1343 r. książę świdnicki Bolko II potwierdził opatowi Mikołajowi II fakt sprzedaży klasztoruowi za 280 grzywien Chełmska Śląskiego, wraz z kilkoma wsiami, m.in. Błażkową Dolną. Sprzedającymi byli panowie Jeriko de Ysinburg i Presech de Gutinsteyn. Ponownie 11.06.1362 r. książę Bolko II potwierdził opatowi wcześniejsze nadania na rzecz klasztoru przez ks. Bolka I, wymieniając wśród nich też Błążkową. Przywilej z 1343 r. obejmował również zezwolenie na prowadzenie robót górniczych, ale nei wiadomo czy był tu wykorzystywany.
We władaniu cystersów Błażkowa Dolna pozostała do 1360 r., natomiast Błażkowa Górna była ich własnością aż do kasaty dóbr klasztornych w 1810 r. Błażkowa Dolna należała natomiast kolejno do znanych na Śląsku rodów rycerskich, ale nigdy nie stała się dużą wsią, podobnie jak Błażkowa Górna. Na tym terenie istniało gęste, stare osadnictwo i nie było odpowiednich gruntów dla rozwoju przestrzennego wsi. Zresztą położenie w przełomowej dolinie Bobru, pomiędzy miastami powodowało że wieś padała ofiarą kolejnych wojen. Jeszcze przed 1400 r. w Błażkowej Dolnej istniało wolne, dziedziczne sołectwo, z którego czynsz wynosił 16 groszy srebrnych, a w Błażkowej Górnej z istniejącego tam sołectwa płacono tylko 3 grosze czynszu. W 1565 r. w Błażkowej Dolnej istniała kopalnia węgla, ale brak bliższych informacji o jej działalności.
Wieś a właściwie obie wsie, zaczęły się rozwijać dopiero w XVII w. W 1747 r. w Błażkowej Dolnej, należącej do barona von Zedlitza, mieszkało tu 8 kmieci oraz 28 zagrodników i chałupników, natomiast w Błażkowej Górnej – nadal stanowiącej własność klasztoru krzeszowskiego – mieszkało 9 kmieci oraz 21 zagrodników i chałupników. W 1765 r. wartość majątku barona von Zedlizta szacowano na 15 027 talarów, a mieszkało tu 3 kmieci oraz 32 zagrodników i 4 chałupników, wśród nich 5 rzemieślników. W tym samym roku wartość małątku klasztornego w Błażkowej Górnej wynosiła tylko 678 talarów, chociaż mieszkało tu 9 kmieci i 22 chałupników, w tym 6 rzemieślników. W 1782 r. Błażkową Dolną posiadał baron von Langerthal. Istniał tu już dwór, folwark, młyn wodny i bielnik. W tej części wsi mieszkało 3 kmieci, 32 zagrodników i 4 chałupników. Z kolei w klasztornej Błażkowej Górnej był młyn wodny, a mieszkało 9 kmieci oraz 22 chałupników. Jak widać obie części rozwijały się bardzo słabo. W 1975 r. całą posiadłość złożoną z Błażkowej, Janiszowa i Paczyna, za 86 tysięcy talarów nabył od krajowego radcy kamery von Tischierschkego, krajowy tajny radca finansowy hrabia von Gessler.
Po kasacie dóbr klasztornych Błażkowa Górna stała się własnością królewską. W 1810 r. kapitan von Gersdorf sprzedał Błażkową, Janiszów i Paczyn za 97 tysięcy talarów ekonomowi Weissowi. W 1825 r. Błażkowa Dolna liczyła 46 domów, w tym dwór z ogrodem, browar, gorzelnię i młyn wodny. Właścicielem był wówczas Ch. W. Weiss. Natomiast Błażkowa Górna liczyła 33 domy, w tym gorzelnię i młyn wodny. Wśród mieszkańców było 15 tkaczy płótna. Dopiero w następnych latach Błażkowa zaczęła się rozwijać żywiej, do czego przyczyniło się wydobycie węgla kamiennego. W 1840 r. Błażkowa Dolna liczyła 45 domów z dworem, folwarkiem, browarem, gorzelnią, młynem wodnym, tartakiem i kopalnią węgla. Wśród mieszkańców było 17 tkaczy płótna, 11 innych rzemieślników oraz 5 handlarzy. Błażkowa Górna liczyła wówczas 30 domów, w tym sołectwo z gorzelnią, była szkoła katolicka i młyn wodny, a wśród mieszkańców 6 płócienników i 6 handlarzy. W okresie Wiosny Ludów na terenie Błażkowej doszło do czynnego wystąpienia mieszkańców przeciw dworowi. W kwietniu 1848 r. chłopi usiłowali siłą wymusić zwolnienie z obowiązków pańszczyźnianych.
Pierwsza kopalnia węgla w Błażkowej została założona w 1789 r. przez barona von Stillfrieda, ale działała tylko do 1789 r. i nie odznaczyła się niczym w dziejach wsi. W 1843 r. powstała w sąsiednim Przedwojowie kopalnia „Friedrich Theodor” założona prze kupców z Kamiennej Góry. Jej pola wydobywcze sięgały do Błażkowej. W 1862 r. kopalnia ta weszła w skład „Liebauer Kohlverein”. W 1858 r. pracowało w niej 23 górników, a roczne wydobycie wyniosło 2 270 t. Z kolei w 1863 r. działała tu kopalnia, której dyrekcja mieściła się już w Lubawce, a w 1872 r. w samej Błażkowej powstały dwie kopalnie: „Am Bober”, która w 1873 r. dała 53 tony węgla oraz „Fahr”, która w 1873 r. dała tylko 3 tony węgla. Jak widać były to raczej niewielkie sztolnie. Działały krótko i albo były porzucane albo łączyły się z większymi polami wydobywczymi. Te, które przetrwały, wchodziły kolejno w skład „Liebauer Kohlverein”, które objęło cały teren górniczy pomiędzy Kamienną Górą a Lubawką. W 1869 r. przez Błażkową przeprowadzono linię kolejową z Kamiennej Góry do Lubawki i dalej do Czech. Przyczyniła się ona także do zainteresowania turystów malowniczym przełomem Bobru w Błażkowej. We wsi w 1888 r. działała nawet sekcja RGV, ale ostatecznie Błażkowa nie stała się letniskiem, chociaż pewną renomę zyskał stary młyn „Mariemuhle” i browar dworski. W 1871 r. w Błażkowej Donej było 41 domów, a w Błażkowej Górnej 32. W 1912 r. planowano elektryfikację linii kolejowej, ale ostatecznie uruchomiono ten odcinek dopiero17.08.1921 r. W okresie międzywojennym Błażkowa zachowała rolniczy charakter, natomiast znikło definitywnie gó®nictwo węgla. Wieś nie rozwijała się, stale notowano powolny spadek liczby mieszkańców. W dolnym dworze i jegozabudowaniach gospodarkę ulokowano na ok. 500 ha gruntów. Wieś leży poza główną szosą, a linia kolejowa traci na znaczeniu, chociaż nadal ma połączenie z Czechami. Być może ożywi się po przeprowadzeniu planowanej autostrady.
Błażkowa zachowała zespół zróżnicowanej starej zabudowy
|